Terwijl Nederland zich reeds in een nieuw formatieberaad heeft ingeschreven maakt Belgi? zich op voor een vervroegde verkiezing van de Federale parlementen op 18 mei 2003. Deze verkiezing van de Kamer van Volksvertegenwoordigers en van de Senaat wordt de grote toets voor het eerste paarsgroene kabinet in de Belgische parlementaire geschiedenis. Een jaar later, in 2004, krijgen de Belgen nog een verkiezing voor de Gewestparlementen en voor het Europese parlement.
Inmiddels hebben reclamejongens en wouldbe partijstrategen niet stilgezeten en werden partijbenamingen aangepast of veranderd. Voeg daar nog aan toe dat er enkele tientallen parlementsleden tijdens deze legislatuur vlotjes van partij veranderden, dan wordt het meteen duidelijk dat een kat haar jongen niet meer terugvindt in dit politieke nest. Hoe zal de Belgische kiezer hier straks uit wijs geraken ?
Slechte verkiezingsuitslagen in 1999 lagen ongetwijfeld aan de oorsprong van de komst van nieuwe partijvoorzitters. Meestal duurde het niet lang of de roep om vernieuwing ? na de nederlaag ? haalde de bovenhand. Bij de Volksunie strandde de roep om vernieuwing op een boedelscheiding tussen fracties binnen deze kleine partij. Nietszeggende namen werden aan deze mini partijtjes toegekend als: NVA (Nieuwe Vlaamse Alliantie) en Spirit. Ter zelfde tijd liepen parlementsleden, incluis de voorzitter, weg naar andere partijen. Hierbij was de winnende VLD (Vlaamse Liberalen en Democraten) de grootste lokvogel ten koste van haar eigen identiteit. Het rekruteringswerk van voorzitter Karel De Gucht verliep zo onstuimig dat inmiddels een clubje gefrustreerde en authentieke liberalen via het Liberale Appel van Ward Beysen nu afstand is gaan nemen van de VLD.
De Vlaamse Socialisten haalden met Patrick Janssens een gewezen reclamejongen als intelligente voorzitter binnen. Na de verkiezingsnederlaag was ook hier radicale vernieuwing welgekomen en de SP werd omgedoopt tot SP a (Socialistische Partij anders). Je zou hierbij denken dat de SP a over voldoende kracht beschikt om de stembusuitslag straks te gaan trotseren doch niets is minder waar. Er werd plots een ?kartel? gevormd met Spirit om Bert Anciaux met zijn nochtans bijzonder wankele reputatie mee aan de kiezer te presenteren. Na 18 mei zullen we weten of deze laatste beweging een toegevoegde waarde brengt voor de SP a. Mits het verder afleggen van de oude gewaden kan een groei verwacht worden richting moderne sociaal democraten.
Voor het eerst sinds 1958 in de oppositie terecht gekomen ging de CVP (Christelijke Volkspartij) , na ??n jaar balen na de verkiezingsnederlaag, ook de vernieuwingstoer op. Met Stefaan Declerck wordt een product van eigen kweek partijvoorzitter, zeg maar boegbeeld. Onder druk van een klein clubje die hards wordt de C in de nieuwe benaming weerhouden en vinden we nu de CD & V (Christen Democratisch en Vlaams) op het politieke forum. Volgens recente opinie peilingen lijkt de verschrompeling van deze partij nog niet tot stilstand gekomen te zijn. Vervolgens is er nog het zeer herkenbare Vlaams Blok dat als het ware beschermd door het zogenaamde cordon sanitaire ofte politieke schutskring, ondersteund door meer en meer intelligentsia, rustig verder kan blijven groeien tot een immense oppositiepartij.
In het zuiden van het land zien we de PSC (Parti Social Chr?tien) haar naam veranderen in CDH (Centre Democratique et Humaniste) en de MPR wordt nu de MR (Mouvement R?novateur). De PS (Parti Socialiste) houdt alles bij het oude ? de nomenklatoera van de macht ? en blijft hierdoor herkenbaar.
Uit wat voorafgaat volgen twee mogelijke besluiten:
- De verbrokkeling van het politieke landschap in het Noorden van Belgi? helpt de politieke partijen in het Zuiden om het Federale beleid zowat totaal te beheersen. De momenteel sterke liberale familie ( VLD + MR ) positioneert zich in het centrum, doch dreigt zich te verslikken in de overdreven ijver om in Vlaanderen te veel ongenode gasten aan tafel een leuke plaats te willen bezorgen. Bij de Christen Democraten ( CD&V en CDH) heeft de nostalgie naar de macht ? 41 jaar onafgebroken regeringsdeelname ? nog geen ruimte geschapen voor een echte vernieuwing. Groeiverwachtingen steunen momenteel alleen op de talrijke blunders binnen de uitbollende regeringscoalitie met toch een risico tot verdere verschrompeling.
- Behoudens Vlaams Blok, VLD, Agalev, Ecolo en PS werden zowat alle partijbenamingen gewijzigd en logo?s werden aangepast. Met lichtvoetige overhaasting, binnen het politieke termijn denken tot de eerstvolgende verkiezingen, hebben inhalige reclamejongens rozengeur en maneschijn beloofd aan de respectieve partijleidingen. Onder het mom van vernieuwing en verandering heeft de kiezer nauwelijks nog inzicht in de identiteit van de meeste politieke partijen. Bovendien zijn de waarden waarvoor men staat erg wollig en wazig geformuleerd. Meteen hebben de reclamejongens zichzelf opnieuw opdrachten toegeschoven om campagnes rond personen te gaan bouwen. Hierbij wordt dan verondersteld dat de strijd gevoerd zal worden tussen bekende personen die omwille van hun media optredens ? ernstig of belachelijk ? nog in het onmiddellijke geheugen van de kiezer op 18 mei zullen aanwezig zijn. Waar de huidige regeringscoalitie 6 partijen rijk is, zal omwille van de verdere verbrokkeling in het partijen-landschap het quasi onmogelijk zijn een nieuwe coalitie te vormen met minder dan 5 partners. Welke identiteit kan hierbij herkenbaar overleven ?
